Pomimo, że kolarstwo zaliczane jest do wysiłków o charakterze typowo tlenowym, to jednak praca mięśniowa na pewnych etapach wyścigu może przybierać również charakter beztlenowy, gdzie głównym źródłem energii stają się zasoby glikogenu i fosfokreatyny w mięśniach (lotne finisze, podjazdy, zrywy o lepszą pozycję, itp.). Kolarze w okresie międzystartowym i miedzytreningowym powinni skupiać główną uwagę na odnowie glikogenu mięśniowego poprzez zwiększone spożycie węglowodanów w diecie. Zbyt niskie spożycie cukrowców może prowadzić do upośledzenia energetycznych przemian tlenowych tłuszczów oraz spadku aktywności psychofizycznej zawodnika. Niezwykle skutecznym czynnikiem oddalającym zmęczenie na trasie może być także stosowanie przed wysiłkiem aminokwasów rozgałęzionych (BCAA). W trakcie długotrwałych wysiłków wytrzymałościowych w organizmie dochodzi do obniżenia poziomu acetylocholiny co może zmniejszać prawidłowe przewodzenie impulsów w układzie nerwowo-mięśniowym. W tym celu sportowcom zaleca się suplementację preparatami wzmagającymi jego syntezę (lecytyna). Podczas długiej pracy mięśniowej o charakterze tlenowym organizm pozyskuje energię przede wszystkim ze spalania kwasów tłuszczowych, dlatego niezbędnym czynnikiem warunkującym przemiany energetyczne tłuszczów jest utrzymanie odpowiedniego poziomu karnityny w mięśniach, co można uzyskać dzięki prawidłowo prowadzonym technikom wspomagania żywieniowego. Wśród preparatów zabezpieczających włókna mięśniowe przed nadmiernym katabolizmem na uwagę zasługują specjalne preparaty aminokwasowe skutecznie regulujące bilans azotowy w okresie wytężonej pracy mięśniowej. Nasilone procesy degeneracyjne włókien mięśniowych powstają nie tylko w wyniku wzmożonego rozkładu białkowych składników tkanek ale także w efekcie nasilonych przemian tlenowych, które generują duże ilości niebezpiecznych cząstek wolnorodnikowych wzmagających uszkodzenia tkanki mięśniowej. Dlatego wszystkim sportowcom uprawiającym dyscypliny wytrzymałościowe o charakterze tlenowym zaleca się zwiększenie podaży substancji antyoksydacyjnych w diecie, takich jak witamina C,E, kwas alfa-liponowy czy specjalne wyciągi roślinne (np. z zielonej herbaty). W czasie wysiłków długotrwałych, przedłużających się do kilku godzin, istnieje także konieczność dożywiania na trasie w celu zapobiegania spadkowi poziomu cukru we krwi (hipoglikemii) oraz powstaniu niekorzystnych następstw związanym z procesem strat wodno-elekrtolitowych. W tym celu sportowcom poleca się specjalne napoje izotoniczne, względnie preparaty węglowodanowe wzbogacane olejem MCT. W kolarstwie szosowym, gdzie dominuje praca mięśniowa o charakterze maksymalnym i submaksymalnym oprócz prawidłowo prowadzonej odnowy węglowodanowej, należy położyć duży nacisk na odpowiednie spożycie białka, witaminy B6 cynku, magnezu, żelaza.
Przykładowy schemat suplementacji w kolarstwie szosowym
Suplement | Dawkowanie w dni treningowe | Dawkowanie w dni wolne |
---|---|---|
Napój izotoniczny | 200ml przed wysiłkiem, a następnie 200ml co 20-30 min | Nie stosować |
Witamina C | 200mg po śniadaniu oraz 200mg po posiłku potreningowym | 2 razy dziennie po 200mg po posiłkach |
Kwas alfa-liponowy | 300mg po posiłku przedtreningowym oraz 300mg po posiłku potreningowym | 2 x 300mg po posiłkach |
l-karnityna | 1g na czczo oraz 1g 20 min przed ostatnim posiłkiem przedtreningowym (ok. 3 godz. Przed wysiłkiem) | 1g na czczo oraz 1g wieczorem |
Odżywka węglowodanowa | 70g po treningu | Nie stosować |
BCAA | 1g na 10kg należnej masy ciała 40 min przed wysiłkiem (pow.90min) | 2g na czczo oraz 2g przed snem |
Lecytyna | 15g 45 min przed wysiłkiem oraz 15g po posiłku potreningowym | 3 razy dziennie po 5g |
Przykładowa dieta w kolarstwie szosowym
Propozycja 1. Sałatka makaronowa z tuńczykiem i warzywami, kefir | ||
---|---|---|
Makaron pełnoziarnisty | 70 g | 1 szklanka |
Tuńczyk w wodzie | 75g | 1/2 puszki |
Papryka czerwona | 130 g | 1 mała sztuka |
Kukurydza konserwowa | 45 g | 3 łyżki |
Groszek zielony konserwowy | 70 g | 1/3 szklanki |
Pomidor | 200 g | 1 duża sztuka |
Rzodkiewka | 60 g | 4 sztuki |
Szczypiorek | 10 g | 2 łyżeczki |
Oliwa z oliwek | 10 g | 2 łyżeczki |
Pieprz czarny mielony | 2 g | szczypta |
Sól | 2 g | szczypta |
Kefir 2% | 220 g | 1 szklanka |
Sposób przygotowania: Makaron ugotować według przepisu podanego na opakowaniu. Paprykę, pomidora, rzodkiewkę i szczypiorek pokroić. Dodać tuńczyka, pozostałe warzywa, przyprawy i oliwę. Wszystko razem wymieszać.
Propozycja 1. Sałatka z grillowanym kurczakiem, bagietka pełnoziarnista, owoc | ||
---|---|---|
Sałata lodowa | 70 g | 2 liście |
Kurczak, filet | 80 g | 1/3 sztuki |
Przyprawa do drobiu | 3 g | 1 łyżeczka |
Olej rzepakowy uniwersalny | 10 g | 1 łyżka |
Ogórek | 70 g | 1 mała sztuka |
Pomidor | 130 g | 1 średnia sztuka |
Cebula czerwona | 25 g | 1/2 małej sztuki |
Jogurt naturalny 2% | 50 g | 1/3 kubka |
Czosnek | 5 g | 1 ząbek |
Sok z cytryny | 5 g | 1 łyżeczka |
Przyprawa papryka mielona | 2 g | szczypta |
Przyprawa curry | 3 g | 1/2 łyżeczki |
Pieprz czarny mielony | 2 g | szczypta |
Sól | 2 g | szczypta |
Bagietka pełnoziarnista | 35 g | 1/2 małej sztuki |
Brzoskwinia | 120 g | 1 średnia sztuka |
Sposób przygotowania: Mięso umyć, osuszyć i natrzeć przyprawą do drobiu i olejem. Pokroić w paski i grillować na patelni grillowej lub w piekarniku. Ogórka, pomidora umyć, pokroić na kawałki, cebulę posiekać. Jogurt wymieszać z przeciśniętym przez praskę czosnkiem, sokiem z cytryny i przyprawami. Sałatę lodową umyć, osuszyć i porwać na kawałki. Dodać warzywa, kurczaka i sos jogurtowy. Wszystko wymieszać. Podawać z bagietką.
Dawkowanie: 50 g + Mleko 2% tłuszczu 150 ml
Dawkowanie: 100 g + Mleko 0,5% tłuszczu 300 ml
Propozycja 1. Chili con carne z ryżem, owoc | ||
---|---|---|
Ryż biały | 100 g | 1 woreczek |
Polędwica wołowa | 125 g | 1 porcja |
Czerwona fasola konserwowa | 100 g | 5 łyżek |
Pomidor | 200 g | 1 duża sztuka |
Cebula | 50 g | 1 mała sztuki |
Oliwa z oliwek | 10 g | 2 łyżeczki |
Przyrawa taco | 3 g | 1 łyżeczka |
Przecier pomidorowy | 15 g | 3 łyżeczki |
Pomarańcza | 150 g | 1 sztuka |
Sposób przygotowania: Ryż ugotować według przepisu na opakowaniu. Cebulę posiekać i wrzucić na rozgrzaną oliwę z oliwek. Kiedy cebula delikatnie się zeszkli dodać wołowinę i smażyć 2-3 minuty rozdzielając zbite kawałki mięsa. Pomidora sparzyć, obrać ze skórki i pokroić w kostkę. Dodać przecier, wymieszać i zmiksować blenderem. Do mięsa dodać zmiksowane pomidory i przyprawę taco. Zmniejszyć ogień i dusić około 5 minut. Fasolę odsączyć, przepłukać i dodać do mięsa. Gotować jeszcze około 3 minuty i podawać z ugotowanym ryżem.
Propozycja 1. Makaron penne z pomidorami i bazylią, owoc | ||
---|---|---|
Makaron pełnoziarnisty penne | 100 g | 1 porcja |
Pomidor | 200 g | 1 duża sztuka |
Bazylia świeża | 6 g | 2 łyżeczki |
Przyprawa bazylia | 3 g | 1 łyżeczka |
Oliwa z oliwek | 5 g | 1 łyżeczka |
Cebula | 50 g | 1 mała sztuka |
Winogrona | 100 g | 25 sztuk |
Sposób przygotowania: Makaron ugotować w słonej wodzie według instrukcji na opakowaniu. Na patelni rozgrzać oliwę. Pokroić cebulę i zeszklić. Pomidora sparzyć, obrać ze skórki, pokroić w kostkę i dodać do zeszklonej cebuli. Dusić chwilę pod przykryciem. Doprawić suszoną i świeżą bazylią. Ugotowany makaron wyłożyć na talerz, dodać sos pomidorowy i wymieszać.
Propozycja 1. Sałatka egzotyczna z mozzarellą, pieczywo | ||
---|---|---|
Sałata lodowa | 60 g | 2 liście |
Awokado | 60 g | 1/3 sztuki |
Sok z cytryny | 5 g | 1 łyżeczka |
Ananas | 30 g | 1 plater |
Rzodkiewka | 45 g | 3 sztuki |
Ser mozzarella, półtłusty | 30 g | 2 plastry |
Pieprz kolorowy świeżo mielony | 2 g | szczypta |
Chleb graham | 90 g | 3 kromki |
Sposób przygotowania: Sałatę umyć, osuszyć i porwać na kawałki. Awokado obrać, pokroić w plastry i skropić sokiem z cytryny. Ananasa i rzodkiewkę pokroić w kostkę i wymieszać z sałatą i awokado. Mozzarellę porwać na kawałki, ułożyć na sałacie. Oprószyć świeżo zmielonym pieprzem. Podawać z pieczywem.
Analiza odżywcza diety
Wybrane składniki | Zawartość w diecie |
---|---|
Kalorie | 3500kcal |
Białko | 178g |
Węglowodany | 559g |
Tłuszcze | 78g |
Tłuszcze nasycone | 21g |
Tłuszcze wielonienasycone | 13g |
Omega-3 | 2,2g |
Witamina B1 | 2,3mg |
Witamina B2 | 3mg |
Witamina PP | 48mg |
Witamina B12 | 7,1mcg |
Witamina C | 450mg |
Witamina E | 27,3mg |
Wapń | 1665mg |
Magnez | 567mg |
Żelazo | 28,5g |
Cynk | 19,7g |
Błonnik pokarmowy | 55g |